De kerntaak van een coach is een sporter beter maken. Dat klinkt simpel, maar er komen heel veel aspecten bij kijken. Hoe motiveer je jouw spelers of jouw eigen kind? Hoe ga je om met winst en verlies? En welke vaardigheden heb je daar allemaal bij nodig?

Trainers en coaches in de sport hebben de neiging om vooral te kijken naar wat er niet goed gaat. Want ze willen winnen (resultaat halen). Dan moet je datgene wat niet goed gaat zien te verbeteren, is de veronderstelling. Het gevolg is vaak dat er een negatieve dynamiek ontstaat (onrust, onzekerheid, ontevredenheid, verlies van vertrouwen). Bovendien praten trainers en coaches vooral over de gevolgen van wat de sporters gaan doen. Ze hebben het over resultaten, zoals maken, winnen, kampioen worden etc. Met precies dezelfde uitwerking, namelijk een negatieve dynamiek!

Het blijkt effectiever te zijn dit om te gooien en in plaats van negatief en resultaatgericht juist positief en taakgericht bezig te zijn. Want ‘plezier’ en ‘zelfvertrouwen’ zijn cruciale succesfactoren. Plezier wordt niet bevorderd in een negatieve dynamiek, maar juist in een situatie waarin je mag laten zien wat je kunt – dus bij een positieve benadering. Sporters blijken met name te genieten van hun persoonlijke ontwikkeling, als ze zien dat ze zelf beter worden. Zelfvertrouwen raak je kwijt door dingen die je niet volledig in eigen hand hebt, zoals resultaten. En zelfvertrouwen krijg je juist van dingen die je zelf onder controle hebt. Denk bijvoorbeeld aan het uitvoeren van je taken.

Er zit helaas een gapend gat tussen wat bewezen effectief is en hoe mensen zich in de praktijk gedragen. Hoe komt het nu dat veel trainers en coaches zichzelf in de voet schieten, door gedrag te vertonen dat juist een negatieve invloed heeft op het plezier en zelfvertrouwen van hun spelers? Dat kan diverse oorzaken hebben. Zij willen – ondanks al hun goede bedoelingen – feitelijk winnen-ten-koste-van-alles, omdat zij zich spiegelen aan de topsport of het topteam binnen hun eigen club. Zij laten vooral hun emoties spreken, zonder na te denken wat dat doet bij hun spelers. Zij doen zoals hun coaches en trainers vroeger deden toen zij jong waren of wat ‘gewoon’ is bij de club. En zij zijn, als ze heel eerlijk zijn, meer gericht op het korte termijn resultaat dan op de meest optimale opleiding van de kinderen en jongeren. Terwijl dat laatste juist maakt dat je uiteindelijk beter gaat presteren.

Positief Coachen is makkelijk. Het programma is overzichtelijk en de tools zijn eenvoudig. Maar het is nog veel makkelijker om te doen wat diep in onze cultuur zit...

Effectieve coach

Een effectieve coach schept een positieve omgeving voor jonge sporters, door juist níét een coach te zijn die wil winnen ten koste van alles. Een effectieve coach heeft óók oog voor de groei van zijn spelers, op sportief en persoonlijk vlak. Want hij realiseert zich dat plezier en zelfvertrouwen cruciale succesfactoren zijn in de sport.

Hij/zij is richting zijn sporters optimistisch en geeft de spelers complimenten (eerlijk en concreet) en aanmoedigingen en denkt goed na over hoe kritiek wordt gebracht. Daarnaast legt een effectieve coach het accent op inspanning, zelf beter worden en vooruitgang (en daarvan genieten) in plaats van op het resultaat. Door dit alles ontstaat een positieve sfeer, waarin jeugdige sporters zich prettig voelen en zich goed kunnen ontwikkelen.

Met dank aan de KNHB. Voor meer informatie ga naar https://www.knhb.nl/kenniscentrum/hockey-visie/positief-coachen