Column: balverlies afdwingen en voorkomen

‘Als je de bal niet hep dan ken je niet scoren’, aldus een legendarische nummer 14. En zoals bij veel van zijn uitspraken is daar geen speld tussen te krijgen. Toch is er weinig moeilijker in hockey dan de bal achterin uit te nemen en deze met een ingestudeerd plan over 7 schijven tot doelpunt te promoveren. Doelpunten zijn veel vaker een gevolg van balverlies dan van een zorgvuldig getrainde aanval van achteruit, zo mocht ik zondag jl zelf ervaren toen een slechte pass van mij, diep op de helft van de tegenstander, een tegendoelpunt inleidde.

De oorzaak is heel simpel. Bij een uitbal, een statische situatie, staat de tegenpartij in de regel goed opgesteld en kom je er lastig doorheen. Bij balverlies daarentegen staat een team in een aanvallende modus met vaak veel mensen voor de bal, verdedigend uit positie dus. Geen hogere wiskunde tot nu toe maar desalniettemin zie ik dat de meeste oefeningen op een training zijn gericht op het maken van een doelpunt vanuit balbezit en ook in de coaching wordt overwegend gedacht vanuit balbezit.

Op de hoogste niveaus hebben ze dat wel door. Ik heb wel eens een hoofdklassewedstrijd gezien waarin beide teams niet veel anders deden dan de bal vanuit de eigen verdediging naar de overkant scoopen om het probleem van het uitverdedigen naar de tegenpartij te verleggen.

Mijn credo, ik heb de wijsheid niet in pacht en geef hem graag voor een betere, is dat in de wetenschap dat doelpunten komen uit balverlies de attitude moet zijn:

  • het voorkomen van balverlies
  • het afdwingen van balverlies van de tegenstander

Voorkomen van balverlies zit vaak tussen de oren. We denken als speler dat we voor joker staan als we ons uit een benarde situatie redden door de bal hard over de zijlijn te slaan of een flinke peer naar niemandsland te geven. We willen het graag mooi hockeyend oplossen. Wat moet het publiek er wel niet denken van zo’n blinde hark? Zolang je voor de punten speelt en niet voor het publiek is zo’n ram naar voren of over de zijlijn een veel betere optie dan balverlies met een gevaarlijke situatie als gevolg. Ik probeer het de teams waarin ik speel of die ik coach uit te leggen door het tekenen van een rode zone (de hele eigen helft en een ei op de helft van de tegenstander) en een groene zone. In die groene zone mag je wat risico nemen, uiteindelijk moet je ook wel eens een tegenstander voorbij om iets te creëren. In het rode gebied is balverlies een doodzonde. Beetje saai misschien, maar wel effectief.

Het afdwingen van balverlies begint bij een goede veldbezetting als de tegenstander uitverdedigt. Zet een stevige muur neer van linies die kort op elkaar staan met veel W-vormen. In een eerdere column heb ik het gehad over de 5-5-5 opstelling. Vijf verdedigers, vijf middenvelders en vijf aanvallers, waarmee je in iedere linie een overtal hebt. Dat kan gewoon met 10 veldspelers door een extra linie te creëren, bijvoorbeeld door het spelen van 3-2-3-2. De laatste man, die ik nog steeds veel zie maar eigenlijk bij de introductie van het kunstgras in de jaren 70 van de vorige eeuw overleden zou moeten zijn, is voor de laatste lijn van mandekkers geschoven. Als deze linies kort op elkaar spelen, bijvoorbeeld tussen 23-meter lijn van de tegenstander en middellijn (kan ook verder naar achteren, is onder meer afhankelijk van de snelheid van de spitsen) en er wordt van achteruit goed gecoacht zodat er een hechte muur staat, dan kun je de bal bijna oprapen. Alleen een scoop er overheen slecht de muur. Moeilijk is zo’n blokmuur bouwen niet, discipline en elkaar coachen vergt het wel. Grote kans dus dat we de bal veroveren maar nu is het zaak om de rust te bewaren en niet als een blinde met de net veroverde bal naar voren te rennen. De omschakeling is waar het nu om gaat, twee of drie spelers moeten nu snel de diepte zoeken. Lukt dat dan kom je redelijk eenvoudig de vijandelijke cirkel in en uiteindelijk moet je daar zijn om kansen te creëren.

Het klinkt simpel en dat is het ook. Iedereen kan dit spelen, als je tenminste bereid bent als team te spelen. Voor postbodes is helaas geen plaats in deze filosofie. Kun je het trainen? Jazeker, heel goed zelfs. Begin je oefeningen niet richting doel, begin ze vanuit het uitverdedigen. Je leert de verdedigers dan ten koste van alles balverlies te voorkomen en je leert allen balverlies af te dwingen. Succes!

Clubnieuws Overzicht